Вопрос к Varban'у

W niemieckim, wojskowym znakowaniu dna łuski spotyka się kilka systemów oznaczeń. Zmiany systemu oznakowania odzwierciedlały m.in. zmiany konstrukcyjne łuski, oznaczenia materiałowe czy tez zmiany systemowe oznakowania wprowadzone przez armię.
W znakowaniu dna łuski zawarte były następujące informacje:
- wytwórca (znakowanie otwarte lub kodowane)
- rok produkcji w postaci dwucyfrowej końcówki, np. 31 = 1931
- miesiąc produkcji (do 1925 r. a od 1925 miesiąc produkcji zastąpiono numerem serii)
- oznakowanie łuski (w latach 1901-16 rodzaj scalenia naboju):
- E łuska standardowa (uniwersalna) 88 do kb lub km
- S łuska do naboju S (łuska z mosiądzu 72 - 72% miedzi i 28% cynku)
- 88S łuska do naboju 88 w łusce S
- 67 łuska S z mosiądzu 67 (67% miedzi i 33% cynku)
- S67 łuska S z mosiądzu 67 (67% miedzi i 33% cynku)
- SZ łuska S z mosiądzu 67 (67% miedzi i 33% cynku)
- E łuska stalowa miedziowana (bimetalowa). W początkowej fazie produkcji symbol E łączony był z końcówka roku produkcji np. E17, a następnie z oznaczeniem typu łuski (SE)
- K łuska z mosiądzu 72 (72% miedzi i 28% cynku), nabój z rdzeniem stalowym
- K67 łuska z mosiądzu 67 (67% miedzi i 33% cynku), nabój z rdzeniem stalowym
- *S łuska z mosiądzu 72 (72% miedzi i 28% cynku)
- oznaczenie łusek bimetalowych produkowanych od lat 30-tych miało postać trójczłonowego kodu materiałowego składającego się z cyfry rzymskiej (dostawca stali na łuskę), litery lub liter (zakład galwanizacyjny) oraz cyfry arabskiej (symbol stopu stali uzytej do produkcji łuski) np. Xf1
- St łuska stalowa
- St+ łuska stalowa, wzmocniona
- -St+ łuska stalowa, wzmocniona, o jednym otworze zapłonowym
W latach 1888-1901 dno łuski podzielone było na trzy sektory w układzie 1200. W tym systemie oznaczenie producenta znajduje się na godz. 3, miesiąc na 10 a rok na 12.wyjatek stanowiła amunicja produkcji Könglisches Arsenal, Spandau przeznaczona do km. Na dnie łuski znajdowały się 4 symbole tzn oznaczenie producenta (S), końcówka roku produkcji (np. 99), miesiąc produkcji (np. 4) oraz litera M oznaczająca amunicję do km (für MG).Poszczególne symbole oddzielone były liniami sektorowymi (tak jak w przypadku amunicji "mit Rille" produkowanej od 1916 r).
Pierwsza zmiana systemu oznaczania pojawiła się w 1900 r, kiedy to wzmocniono konstrukcję łuski, a nową łuskę nazwano Einheitshülse 88 - łuska uniwersalna do km i kb. Pociągnęło to za sobą zmiany w oznaczeniu, które oprócz podstawowych elementów (rok, miesiąc, producent) zawierało także litere E, co spowodowało przejście na układ 900. Symbol producenta znajdował się na godz. 6, E na 3, miesiąc na 9 a rok na 12.
Kolejna zmiana nastąpiła wraz z wprowadzeniem pocisku ostrołukowego, a wyrazła się zamianą występującej dotąd litery E na literę S.
Kolejne zmiany (a było ich jeszcze kilka) wynikały m. in. z wprowadzenia do produkcji łusek stalowych miedziowanych (bimetalowych) (pojawienie się symbolu E (Eisen) z końcówką roku lub literą S) czy produkcja amunicji specjalnej (symbol K przy amunicji z rdzeniem stalowym). W latach 1917-18 łuski naboi zapalających pozbawione były znaku producenta (oznaczenie takie miało układ 1200 ze znakiem materiałowym S67 na godz. 6 lub 12).
W 1924 po raz kolejny zmieniono system kodowania. Elementami tego nowego systemu były znak producenta na godz. 12, znak materiałowy (S do 1926 r, a od 1926 *S) na godz. 3, numer serii na 6 oraz końcówka roku produkcji na 9. W latach 1924-27 istniały 3 zakłady naśladujące kod fabryki Polte (P), a mianowicie Pu, Pi oraz Pö.
W 1926 nastąpiła kolejna zmiana polegająca na wprowadzeniu litery P i dwu lub trzycyfrowego numeru np. P25 czy P369. Wprowadzenia do użytku łusek bimetalowych spowodowało zastąpienie kodu materiałowego *S przez kod trójczłonowy składający się cyfry rzymskiej oraz litery i cyfry arabskiej. Istotną zmianą było zastąpienie kodów cyfrowych kodami np. cg czy auy. Kłopoty materiałowe pod koniec wojny spowodowały kolejna (na szczęście już ostatnią) zmianę polegającą na wprowadzeniu symboli St. St+ i -St+.